Dobiegła końca czwarta edycja projektu LeadAir, w ramach której wspólnie z pięcioma miastami – Warszawą, Włocławkiem, Rybnikiem, Rawiczem i Piastowem – przyczyniliśmy się do istotnych zmian w zakresie transformacji energetycznej oraz poprawy jakości powietrza. Nasza współpraca przyniosła wymierne efekty i pokazała, jak istotne są – synergia między samorządami, dialog, wsparcie eksperckie w kluczowych obszarach takich jak poprawa efektywności energetycznej, inwestycje w OZE, czy wymiana wysokoemisyjnych źródeł ciepła.
W tej edycji projektu LeadAir skoncentrowaliśmy się na dopasowanych do potrzeb miast procesach doradczych. Efektem tych działań było m.in. pozyskanie przez Rybnik środków na budowę instalacji odnawialnych źródeł energii (OZE), co stanowi ważny krok w lokalnej transformacji energetycznej tego miasta.
Opracowaliśmy pięć indywidualnych planów transformacji energetycznej do 2040 roku, które stanowią fundament dalszych działań w każdym z pięciu miast partnerskich. To kompleksowe dokumenty, które uwzględniają specyfikę lokalnych wyzwań oraz możliwości, jakie niesie rozwój odnawialnych źródeł energii i efektywne wykorzystanie dostępnych funduszy. Raporty dla Włocławka, Rybnika i Rawicza dostępne są na naszej stronie.
Zorganizowaliśmy pięć wizyt studyjnych, które umożliwiły wymianę dobrych praktyk oraz nawiązanie współpracy między miastami. Uczestnicy i uczestniczki mieli okazję zobaczyć, jak w praktyce funkcjonują rozwiązania z zakresu poprawy jakości powietrza, zrównoważonego rozwoju i transformacji energetycznej w różnych regionach Polski.
Dzięki współpracy udało się wprowadzić w każdym z miast wartościowe zmiany, które mają bezpośredni wpływ na poprawę jakości powietrza i postęp w transformacji energetycznej. Naszym celem było nie tylko stworzenie planów, ale również wdrożenie działań, które przyczynią się do długofalowych efektów – od zwiększenia udziału OZE po zapewnienie efektywnego wsparcia mieszkańcom w dokonywaniu inwestycji w wymianę indywidualnych źródeł ciepła czy modernizacji budynków.
Wsparcie w projekcie LeadAir pozwoliło miastu na przygotowanie Systemu Oceny w ramach Warszawskiego Standardu Zielonego Budynku, który wejdzie w życie w lipcu 2025 r. na mocy rozporządzenia Prezydenta Miasta. Dzięki Standardowi nowe budynki publiczne w stolicy będą musiały spełniać szereg norm dotyczących energochłonności, emisyjności i elementów błękitno-zielonej infrastruktury. Nie tylko pomoże to miastu budować efektywny energetycznie zasób budynkowy i ograniczyć emisję pyłów, ale przede wszystkim obniży rachunki za prąd i ciepło w najbliższych latach.
Efekty uczestnictwa miasta w projekcie LeadAir są widoczne w skali pozyskanego finansowania na niskoemisyjne źródła energii i ciepła. Dzięki wsparciu ekspertów, Rybnik otrzymał dofinansowanie w wysokości 5 mln złotych, które przeznaczone zostanie na budowę instalacji fotowoltaicznych i magazynów energii w obiektach użyteczności publicznej, takich jak 18 przedszkoli i poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Pomoże to miastu w ograniczeniu emisyjności miejskiego zasobu budynkowego i dalszemu przyspieszeniu walki ze smogiem.
We współpracy z Forum Energii miasto zaktualizowało założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, biorąc pod uwagę konieczność odchodzenia od spalania węgla w ogrzewnictwie indywidualnym i ciepłownictwie systemowym. Dodatkowo, dzięki konsultacjom z ekspertami projektu Włocławek uzyskał wiedzę na temat poza dotacyjnych form finansowania projektów (takich jak ESCO czy Partnerstwo Publiczno-Prywatne) i rozpoczął rozmowy o współpracy z nowymi partnerami.
Dzięki konsultacjom z ekspertem projektu LeadAir, w Rawiczu opracowano koncepcję zmian w zasadach ruchu drogowego, dzięki którym miasto będzie mogło obniżyć emisyjność z transportu. Ponadto, współpraca z Forum Energii pozwoliła na stworzenie strategii dekarbonizacji lokalnego Zakładu Energetyki Cieplnej, w której wyznaczono optymalny scenariusz odejścia od węgla bazujący na sieciach niskotemperaturowych i OZE. Pomoże to miastu obniżyć emisyjność z produkcji ciepła i znacząco obniżyć rachunki dla mieszkańców.
Uczestnictwo w rozszerzonej edycji LeadAir pomogło miastu w opracowaniu kampanii informacyjnej nt. wymiany nieefektywnych źródeł ciepła. W ramach współpracy z Forum Energii stworzono m.in. strategię komunikacją i materiały promocyjne, które zostały wykorzystane w komunikacji z mieszkańcami. Dzięki dedykowanemu doradztwu Piastów uzyskał też ponad 150 mln złotych na projekty dekarbonizacyjne m.in. prace badawcze nad pozyskaniem ciepła ze źródła geotermalnego.
Autor filmu: Wiktor Bruchal
Czwarta edycja projektu LeadAir to dowód na to, że współpraca na poziomie lokalnym przynosi konkretne rezultaty. Dziękujemy wszystkim uczestnikom i uczestniczkom projektu za zaangażowanie i wspólną pracę na rzecz zrównoważonego rozwoju.
