Czyste powietrze to nie tylko kwestia zdrowia, ale także wspólna odpowiedzialność i wyzwanie dla miast w całej Polsce. W odpowiedzi na te potrzeby w ramach nowej edycji programu uruchamiamy Forum Współpracy LeadAir – cykl spotkań i paneli ekspercko-doradczych służących wymianie doświadczeń między miastami oraz władzami państwowymi.
Forum Współpracy LeadAir będzie realizowane razem z przedstawicielami Ministerstwa Klimatu i Środowiska, dając miastom możliwość bezpośredniego dialogu z administracją rządową oraz realnego wpływu na kształtowanie polityk i działań wspierających miejską transformację.
Forum będzie przestrzenią dialogu między samorządami na różnym etapie działań, sprzyjającą wymianie wiedzy, rozwiązań i doświadczeń związanych z transformacją. Równocześnie będzie to przestrzeń współpracy z rządem – wspólnego wypracowywania rekomendacji dla skutecznego wdrażania polityk i programów w miastach w obszarze czystego powietrza, dekarbonizacji, OZE i efektywności energetycznej. Spotkania z udziałem ekspertów będą również miały na celu wspieranie miast we wspólnym opracowywaniu ścieżek dojścia do norm jakości powietrza wynikających z dyrektywy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (AAQD).
Formuła spotkań będzie miała charakter cykliczny i umożliwi uczestnikom:
Więcej informacji o programie oraz harmonogram rekrutacji znajduje się na stronie: www.leadair.pl
Oprócz uczestnictwa w Forum Współpracy LeadAir, w piątej edycji programu miasta będą miały możliwość otrzymania wsparcia doradczego, podobnie jak w poprzednich odsłonach. Będzie ono realizowane przez zespół ekspertów związanych z Forum Energii i dostosowane do konkretnych potrzeb miast. W ramach doradztwa miasta będą mogły skorzystać z określonej liczby godzin pracy ekspertów, przeznaczonych na merytoryczne wsparcie i konsultacje dotyczące planowanych działań. W poprzednich edycjach LeadAir zakres doradztwa obejmował m.in.:
Miasta odgrywają kluczową rolę w procesie poprawy jakości powietrza w Polsce. To właśnie na poziomie lokalnym zapadają decyzje o inwestycjach, planowaniu przestrzennym, transporcie czy systemach grzewczych – aspektach, które bezpośrednio wpływają na jakość powietrza. Mimo występujących barier, takich jak ograniczone zasoby ludzkie i finansowe czy skomplikowane regulacje, wiele samorządów stało się liderami zmian, pokazując, że nawet w trudnych warunkach można skutecznie działać, angażując w to mieszkańców i realizować istotne cele transformacyjne. To właśnie na tym doświadczeniu, będziemy działać w ramach Forum Współpracy LeadAir wymieniając wiedzę między samorządami i przedstawicielami oraz przedstawicielkami instytucji odpowiedzialnych za politykę klimatyczną i energetyczną.
Program LeadAir wystartował w 2019 r., a jego efekty są już widoczne w wielu miastach. W Warszawie stworzono i wdrożono Standard Zielonego Budynku, który podnosi wymagania dotyczące efektywności energetycznej i ekologicznych technologii w budownictwie. W Nowym Targu przyjęto lokalną uchwałę antysmogową, zaostrzając przepisy dotyczące ogrzewania i emisji zanieczyszczeń. Rybnik pozyskał środki na inwestycje w odnawialne źródła energii, a Piastów skutecznie ograniczył emisję pyłów zawieszonych PM2,5. W wielu polskich miastach powstały klastry energii wspierające lokalną produkcję i wykorzystanie energii odnawialnej. Łódź uzyskała 8,5 mln zł z programu „Ciepłe Mieszkanie”, co pozwoliło na poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych. W Inowrocławiu i Włocławku realizowane są projekty w ramach unijnego programu European City Facility (EUCF), a w Krakowie do działań na rzecz czystego powietrza włączył się biznes.
Z radością przedstawiamy zespół odpowiedzialny za program LeadAir: Magdalenę Chawułę – Dyrektorkę Programu Ludzie, Miasta i Regiony oraz Karolinę Grotowską – Kierowniczkę Projektu Miasta oraz osobę kontaktową w sprawach programu Forum Współpracy LeadAir. Ich wiedza i doświadczenie pozwolą kontynuować misję LeadAir i wspierać samorządy w realizacji ambitnych celów na rzecz czystego powietrza.
1. Czym jest Forum Współpracy LeadAir?
Forum Współpracy LeadAir to inicjatywa łącząca miasta będące na różnych etapach wdrażania działań na rzecz dekarbonizacji i poprawy jakości powietrza z przedstawicielami administracji rządowej oraz w zakresie jakości powietrza, ciepłownictwa, termomodernizacji oraz inwestycji w OZE
2. Co jest celem Forum Współpracy LeadAir?
Celem Forum Współpracy LeadAir jest stworzenie przestrzeni do wymiany wiedzy, wspólnego wypracowywania rekomendacji oraz nawiązywania dialogu z decydentami. Program umożliwia analizę obowiązujących regulacji i istniejących programów, identyfikację barier administracyjnych i finansowych oraz opracowywanie propozycji rozwiązań wspierających lokalną transformację energetyczną.
2. Na czym będzie się skupiać Forum Współpracy LeadAir?
Nasze działania skupiają się na:
3. Kiedy odbędzie się spotkanie informacyjne dotyczące rekrutacji do programu Forum Współpracy LeadAir?
Spotkanie informacyjne online dotyczące rekrutacji do programu odbędzie się 27 maja 2025 roku. Tego samego dnia na stronie internetowej zostaną opublikowane formularz zgłoszeniowy oraz regulamin rekrutacji. Rozpocznie się wtedy także oficjalna rekrutacja do programu, a podczas spotkania zostanie przybliżona tematyka Forum Współpracy LeadAir. Wszystkie informacje dotyczące rekrutacji będą dostępne na stronach: www.leadair.pl oraz www.forumenergii.pl.
4. Jak wygląda harmonogram rekrutacji do Forum Współpracy LeadAir?
Rekrutacja będzie przebiegać dwuetapowo:
– Etap I: ocena formularzy zgłoszeniowych przesłanych od 27 maja do 10 czerwca 2025 r.,
– Etap II: rozmowy rekrutacyjne z wybranymi miastami, które odbędą się 13 i 16 czerwca 2025 r.
Informacja o wynikach rekrutacji zostanie przekazana 17 czerwca, a lista miast zakwalifikowanych i rezerwowych zostanie opublikowana 18 czerwca 2025 r.
4. Jak długo potrwa program Forum Współpracy LeadAir?
Działania Forum Współpracy LeadAir rozpoczną się 26 czerwca 2025 roku spotkaniem inauguracyjnym online. Obecna edycja programu potrwa od czerwca 2025 roku do grudnia 2026 roku. Spotkania w ramach Forum Współpracy LeadAir będą odbywać się średnio co trzy miesiące, po wcześniejszym ustaleniu z uczestnikami.
5. Ile miast może zostać zakwalifikowanych do programu?
Planujemy zakwalifikować do 10 miast. Aplikować mogą miasta, które:
– mają już osiągnięcia w poprawie jakości powietrza i dekarbonizacji,
– są ambitne i gotowe do działania, choć dopiero budują zasoby i doświadczenie.
Zachęcamy jednak wszystkie miasta do pozostania z nami w kontakcie – planujemy również działania otwarte dla szerszego grona samorządów (patrz pytanie 7).
6. Jakie miasta mogą zgłaszać się do programu? Kto z miasta może aplikować i co rozumiemy przez „miasto”?
Do programu mogą zgłaszać się jednostki samorządu terytorialnego posiadające status miasta. Miasta mogą aplikować poprzez zespoły składające się co najmniej z dwóch osób:
– przedstawiciela samorządu (np. burmistrza/prezydenta miasta lub jego zastępcy),
– urzędnika miejskiego odpowiedzialnego za sprawy środowiskowe, klimatyczne lub związane z jakością powietrza.
W przypadku dostępności miejsc, do programu mogą zostać zaproszeni także inni przedstawiciele wskazani przez miasto.
7. Czy oprócz udziału w Forum Współpracy LeadAir miasta mogą liczyć na wsparcie doradcze?
Tak. Piąta edycja LeadAir oferuje również krótkoterminowe wsparcie doradcze dopasowane do potrzeb miast. W ramach doradztwa miasta będą mogły skorzystać z określonej liczby godzin pracy ekspertów, przeznaczonych na merytoryczne wsparcie i konsultacje dotyczące planowanych działań. W poprzednich edycjach LeadAir zakres doradztwa obejmował m.in.:
8. Czy z doradztwa mogą korzystać tylko miasta zakwalifikowane do Forum Współpracy LeadAir?
Nie. Każde miasto w Polsce może zwrócić się do Forum Energii z konkretnym wyzwaniem lub potrzebą doradczą – niezależnie od udziału w Forum Współpracy LeadAir.
